มารู้จักกับ Quishing ภัยคุกคามใกล้ตัวในยุคของเทคโนโลยีกัน
ในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว อาชญากรไซเบอร์ก็หาวิธีใหม่ๆ ในการโจมตีผู้คนอยู่เสมอ และหนึ่งในภัยคุกคามล่าสุดที่กำลังแพร่หลายคือ Quishing หรือที่รู้จักกันในชื่อ QR Code Phishing (การฟิชชิงผ่าน QR Code) ซึ่งเป็นการหลอกลวงที่แนบเนียนและอาจทำให้คุณตกเป็นเหยื่อได้อย่างง่ายดาย
Quishing คืออะไร?
Quishing คือการโจมตีแบบฟิชชิงรูปแบบหนึ่งที่อาชญากรไซเบอร์ใช้ QR Code ปลอม เพื่อหลอกลวงผู้ใช้งานให้เปิดเผยข้อมูลส่วนตัว ข้อมูลทางการเงิน หรือติดตั้งมัลแวร์ โดยปกติแล้ว การโจมตีแบบฟิชชิงจะส่งมาในรูปแบบของอีเมลหรือข้อความที่มีลิงก์อันตราย แต่ Quishing จะแตกต่างออกไปตรงที่ใช้ QR Code ที่ดูเหมือนจริงและน่าเชื่อถือ ทำให้ผู้ใช้งานสแกนโดยไม่ทันระวังตัว
ตัวอย่างการโจมตี Quishing ที่พบได้บ่อย ได้แก่:
- QR Code ปลอมบนใบแจ้งหนี้ปลอม: อาชญากรอาจส่งใบแจ้งหนี้ปลอมที่มี QR Code สำหรับการชำระเงิน เมื่อคุณสแกน ก็จะถูกนำไปสู่เว็บไซต์ปลอมที่ขโมยข้อมูลบัตรเครดิตของคุณ
- QR Code ในอีเมลหรือข้อความหลอกลวง: คุณอาจได้รับอีเมลหรือข้อความจากธนาคาร บริษัทขนส่ง หรือหน่วยงานราชการที่ดูน่าเชื่อถือ พร้อม QR Code ที่อ้างว่าให้สแกนเพื่อยืนยันตัวตน ตรวจสอบสถานะ หรือรับสิทธิ์พิเศษต่างๆ
- QR Code ตามสถานที่สาธารณะ: อาชญากรอาจแปะ QR Code ปลอมตามป้ายโฆษณา ตู้ ATM หรือร้านค้า เพื่อหลอกให้คุณสแกนและเข้าถึงเว็บไซต์อันตราย
แนวปฏิบัติในการป้องกันตัวเองจาก Quishing
การป้องกัน Quishing ต้องอาศัยความระมัดระวังและสติในการใช้งานเทคโนโลยี นี่คือแนวทางปฏิบัติที่เหมาะสมเพื่อปกป้องตัวคุณเอง:
- ระแวงและตระหนัก (Awareness):
- คิดก่อนสแกน: ตั้งข้อสงสัยกับทุก QR Code ที่เจอ โดยเฉพาะที่ไม่ใช่ของคุ้นเคย
- ไม่เร่งรีบ: อย่าสแกน QR Code ด้วยความรีบหรือกดดัน
- ตรวจสอบให้ชัวร์: หากไม่แน่ใจ ให้สอบถามหรือค้นหาข้อมูลจากแหล่งที่เป็นทางการก่อนเสมอ
- ตรวจสอบแหล่งที่มา:
- ไม่สแกนจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ: หากไม่รู้ว่า QR Code มาจากไหน อย่าสแกนเด็ดขาด
- ระวังอีเมล/ข้อความปลอม: หากได้รับ QR Code จากอีเมลหรือข้อความที่ดูน่าสงสัย ให้ติดต่อองค์กรนั้นโดยตรงผ่านช่องทางทางการ
- สังเกตการปลอมแปลง (Tampering):
- เช็กสติกเกอร์ที่แปะทับ: สังเกตว่า QR Code ที่คุณเห็นถูกแปะทับด้วยสติกเกอร์รูป QR Code ที่ไม่ใช่ของต้นฉบับหรือไม่
- ตรวจสอบความเรียบร้อย: QR Code ที่ถูกต้องควรพิมพ์อย่างเรียบร้อย ไม่เบลอ ไม่ใช่กระดาษแปะทับลวกๆ
- ตรวจสอบ URL ก่อนและหลังสแกน:
- ดูตัวอย่าง URL: ใช้แอปสแกนที่สามารถแสดง URL ก่อนเข้าชมเว็บไซต์
- เช็ก URL หลังสแกน: เมื่อสแกนแล้ว ให้ตรวจสอบ URL ในเบราว์เซอร์อีกครั้งว่าถูกต้องตามชื่อโดเมนขององค์กรนั้นๆ หรือไม่ หากมีตัวสะกดผิดเพี้ยน ให้ปิดทันที
- ไม่ให้ข้อมูลส่วนตัวง่ายๆ:
- ระวังการขอข้อมูลสำคัญ: องค์กรที่น่าเชื่อถือจะไม่ขอข้อมูลละเอียดอ่อน เช่น รหัสผ่าน หรือเลขบัตรเครดิตผ่านการสแกน QR Code
- ใช้เครื่องมือที่ปลอดภัย:
- เลือกแอปสแกนที่น่าเชื่อถือ: ใช้แอปพลิเคชันสแกน QR Code ที่มีรีวิวดี มีฟังก์ชันรักษาความปลอดภัย
- อัปเดตซอฟต์แวร์เสมอ: หมั่นอัปเดตระบบปฏิบัติการและแอปพลิเคชันบนอุปกรณ์ของคุณ เพื่อให้มีระบบป้องกันล่าสุด
Quishing เป็นภัยคุกคามที่ฉลาดและน่ากังวล แต่ด้วยความตระหนักรู้และการปฏิบัติตามแนวทางป้องกันที่เหมาะสม คุณก็สามารถปกป้องตัวเองและข้อมูลของคุณให้ปลอดภัยจากอาชญากรไซเบอร์ได้ อย่าลืมว่า "ความระมัดระวังคือการป้องกันที่ดีที่สุด"
Photo by Toa Heftiba on Unsplash
